Explorar los documents (1440 total)
Palay, Simin (1874-1965). Directeur de publication
Nascut en 1964 a Pau, aqueth “hilh de Gelòs”, vilòta de l’Aglomeracion paulina, gessit d’un demiei umble e occitanòfa, qu’aurà consacrat la soa vita a l’estudi de la lenga occitana de Gasconha e a la creacion literària.
Qu’entra en literatura dens las annadas 1980 dab un sarròt de novèlas parescudas en la revista Reclams de l’Escòla Gaston Febus dont devien, en 1996 dinc a 1999, lo capredactor, e en País Gascons de l’associacion Per Noste, a Ortès.
Lo son prumèr roman L’òrra istoèra d’un hilh de Gelòs (IEO-Per Noste, 1996; Reclams, 2021) que mèrca la literatura occitana de Gasconha per la soa originalitat e la soa modernitat. Qu’ei coroat peu gran prèmi de literatura occitana Joan Bodon en 1997. Aqueste roman que serà seguit, enter autes, per Isabèu de la valea (Reclams, 2000), Entermiei lordèras (Per Noste, 2007), Arantxa (Reclams, 2014), e traduccions dont L’hygiène de l’assassin d’Amélie Nothomb (Per Noste, 2009).
Eric Gonzalès qu’estudiè e qu’ensenhè l’istòria. Professor certificat d’occitan- lenga d’òc qu’ensenha aquera lenga dens divèrs establiments. Que’s gaha tanben a la coneishença pregonda de la lenga occitana depuish la soa adolescéncia “pleant quasèrns sus quasèrns de mots e expressions idiomaticas” (S. Javaloyès) qui amassa dab metòde e paciéncia. Qu’avè aviat lo chantièr d’un diccionari e d’ua gramatica referenciaus de l’occitan gascon e que tribalhava dinc a chic com expèrt lingüistic e traductor, en especiau com autor deu wiki de grammaire publicat per Lo Congrès Permanent de la Lenga Occitana.
Biografia sintetica de Marcel Amont, entà la soa contribucion a la cançon occitana
Aqueste omenatge n'evòca pas tant l'estela internacionau de music-hall, mes l'engatjament pionèr de l'artista e deu professionau de l’empont entà l'expression artistica de l'occitan.
Vadut Marcel Miramon a Bordèu en 1929 de pair e mair gessits de la Vath d'Aspa, Marcel Amont qu'encontra l'escaduda a París com cantaire de cabaret. Amic e collaborator deus noms màgers de la cançon francesa (Edith Piaf, Charles Aznavour, Georges Brassens) mes tanben de la generacion navèra (Maxime Le Forestier, Alain Souchon, Aldebert), n'a pas jamei deishat de har concèrts e qu'ei passat sus l’empont dinc aus sons 90 ans .
Que participa tanben a emissions televisadas, filmes de cinèma e qu’escriu libes, en especiau sus la soa identitat gascona e los sons soviers.
Les Chansons de la vallée d'Aspe, du Béarn et des Pyrénées, hèit en 1963 en çò de Polydor, qu'ei un disc precursor, davantejant la fondacion deu Hestau de Siròs e las granas collèctas oraus de la cançon tradicionau occitana.
Puish, a la mort de la soa mair, en 1976, Marcel Amont que desvolopa "sobte" ua activitat creatora en occitan. D'aquiu ençà que publica mantuns disques atau com libes qui dan pròva deu son estacament a las soas arraditz.
Discografia selectiva:
Chansons de la vallée d’Aspe, du Béarn et des Pyrénées, 1963
Marcel Amont canta en biarnès, 1979
Marcel Amont conta en biarnès, 1981
Camarade vigneron, Un rayon de soleil, 1980
La Hestà!, 1981
Marcel Amont canta los poètas gascons, 1983, réédition Radio Païs 1997
Bibliografia selectiva:
Les plus belles chansons de Gascogne, éd. Sud Ouest, 2006
Comment peut-on être gascon! , éd. Atlantica, 2001
Préface de l’Anthologie de la chanson béarnaise d’André Hourcade, éd. Monhélios, 2006
En 1982, França 3 que'u consacra ua emission, “Marcel Amont que canta en bearnés”, en laquau evòca las trebucs economicas de las vaths e las evolucions deu monde rurau.
Hant aumenatge aus poètas com Jacob de Gassion (XVI s.), Xavier Navarrot o Simin Palay dens lo son disc Marcel Amont canta los poètas gascons, que s'interèssa tanben au repertòri popular tradicionau com ne testimònia lo recuelh de las Plus belles chansons de Gascogne. La soa òbra e lo son engatjament en favor de l'occitan que'u valò de recéber lo prèmi Cap e Tot de l'Institut Occitan en 2005 e d'estar recebut membre d'aunor de l'Academia de Bearn (léger ací lo son devis d'intronizacion).
Que defenè las lengas regionaus tanlèu que n'avèva l'escadença, dinc a har cantar lo public en bearnés au moment de las viradas "Atge tendre e cap de maco". Marcel Amont qu'ei defuntat lo 8 de mars 2023.
Desen episòdi del jornal televisat de Manaset.fr, la vertadièra falsa informacion occitana.
Onzen episòdi del jornal televisat de Manaset.fr, la vertadièra falsa informacion occitana.
Noven episòdi del jornal televisat de Manaset.fr, la vertadièra falsa informacion occitana.
Ochen episòdi del jornal televisat de Manaset.fr, la vertadièra falsa informacion occitana.
Seten episòdi del jornal televisat de Manaset.fr, la vertadièra falsa informacion occitana.
Seisen episòdi del jornal televisat de Manaset.fr, la vertadièra falsa informacion occitana.