-
https://www.occitanica.eu/files/original/4b39ef941353a4089ba82401df38c795.JPG
c088583b51509c91be33cbfbe29332cd
https://www.occitanica.eu/files/original/365c88a35f8665ab3857b394b6ec7e84.pdf
6b65206f5941f9d453951322c2274228
PDF Text
Text
JUTJAMENT
DE LA
BÈLA ELENA
JUTJAMENT DEL CARNAVAL DE LIMÓS DE
1990
Publicat amb l'aimabla autorizacion de La Beluga de Limós
Edicion electronica : CIRDÒC (ed.). Jutjament de la Bèla Elena. Ed. numerica,
revista e corregida [en ligne]. Béziers : CIRDOC, 2018. (Occitanica/Tèxtes occitans.
Jutjaments de carnaval). 12 p.
Edicion originala : Jutjament de la Bèla Elena. La Beluga de Limós, 2nd trimèstre
de 1990, n° 65, p. 1-11.
Reutilizacion liura jos condicions :
Atribucion (citar l'autor) – Pas de modificacion - Pas d'utilizacion comerciala
�Composicion del Tribunal
Le Jutge : Ongan es cambiat coma totis les ans, nos ven de la confrariá de las Tastamongetas, es Picatiol
La Defensa : Mèstre Margamassa de Font Trebola
L'Acusacion : Mèstre Trescolhons de l'Aragon, diplomat de Taich
1
�LE JUTGE
Pòble de Limós, de Cornanel, de Piussa, de Taich, de Malràs, d'Ajac, de Paulinha, de
Cepia...
L’ACUSACION
I anatz passar tota la França ?
LE JUTGE
E perqué pas ? Pòble de Limós, ieu, jutge Picatiol de Bramafam, ieu que vos aimi
autant que la blanqueta, ieu que som decorat del las palmas del 51, ieu que veni uèi aquí
per jutjar una tan polideta femneta qu'a fait virar le cap a tant d'òmes, ne som tot
vergonhós.
LA DEFENSA
Ò ! Ò ! Siatz jutge aquí o avocat ? Per anar plaidejar per la bèla Elena. E de qué me
demorarà a dire a ieu per defendre aquela tan polideta perlòta, la mai bèla de totas.
L’ACUSACION
L'as plan gaitada ? L'as plan fintada ? O siás lusc. E gara ! Tenes pas aquí la famosa
Elena que fosquèt l'encausa de la famosa guèrra de Troie dels tempses pro ben ancians.
Tenes aquí un exemplar d'una famosa gomarra als cotilhons totjorn levats per far véser son
tafanari.
LE JUTGE
Mèstre Trescolhons de l'Aragon, vos prègui per avança de pas èsser grossièr coma
un garrabièr a l'encontra d'aquela brava femna.
LA DEFENSA
I demandatz la luna, Mossur le Jutge Picatiol de Bramafam. Es coma si
demandàvetz a un ase de vos cantar le Veni Creator. Pòt pas dire dos mots sens que n'i aja
tres de grossièrs.
LE JUTGE
Vos grandmercègi plan de me ba dire. Me tendrai sus mas gardas. Que aquí sus
aquesta plaça de Limós vòli pas ausir un sol mot de grossièr, macarèl !
L’ACUSACION
2
�Tu, Margamassa de Font Trebola, te caldrà metre un tap al cuol que quand
dorbisses la boca fa corrents d'aire e pudís.
LA DEFENSA
Canta, cocut, t'aponchi un bròc. Mossur le Jutge Picatiol la femna que vos vòli
presentar es una plan brava femna. Es ela que le mes de març passat nos fasquèt elegir
coma conse, un jove òme, plan agradiu : Joan Paul Dupré e es un plan polit present que
fasquèt als Limosencs.
L’ACUSACION
L'as vist, tu, ambe una carabèna a la man e una masca sus la cara ? Ten páur de
poder pas mai la tirar. Sa tan gentilha femna ten páur qu'aquesta Elena ne l'embrèisse e
que te le fasquèsse venir sec coma una sarda de barral.
LA DEFENSA
La bèla Elena es pas brica brèissa e vòl pas far cap de mal a degun de Limós.
L’ACUSACION
De qué ? Vòl pas far cap de mal e per de qué alavetz se coitèt de far córrer la polícia
per tuar le President de las Fecas, le Vincent Perez.
LE JUTGE
Qu'es aquò ? Qué voletz dire, mèstre Trescolhons ?
L’ACUSACION
Tot bonament, vos ba vau dire coma se passèt de fial en cordura. Se teniá al musèu
Petiet una exposicion de las raubas del carnaval de la banda de las femnas.
LA DEFENSA
Èra polit a fèt e es la bèla Elena que l'aviá faita montar.
L’ACUSACION
Me daissaràs parlar, borriquet ? Adonc, mossur Picatiol, una femna de Limós
qu'aviá balhat son vestit per l'exposicion se’n va trapar Vincent Perez e t'i ditz que sa rauba
de l'exposicion t'i fasiá de besonh e que se l'anèsse quèrre. Le President de las Fecas fa pas
ni una ni doás, se’n va al musèu, pardí e dintra. Macarèl de macarèl, gara-te aquí que
l'alarma se fot a bramar coma un budèl que s'escana. Vincent pren la rauba e se coita per
3
�tornar tampar la pòrta e atudar l'alarma. Agèt pas temps. Cinc policièrs dels joves, dels
novèls que coneissián pas le Vincent t'i fotèron las mitralhetas sul ventre e sul pitre. Se’n
manquèt de res que l'estrissèsson, perque l'avián pres per un volur. Mas tot aquò s'adobèt
al comissariat. I escapèt per miracle. E venètz pas contradire, es aquela putassièra de
femna qu'aviá tirat sus l'alarma per far venir la polícia e far tuar le President de las Fecas.
LA DEFENSA
Es ela, al contrari, que durbisquèt les uèlhs dels policièrs e que salvèt le Vincent.
Siquenon, l'afar se seriá terminada per un aigat de sang dins las carrièras de Limós.
LE JUTGE
Tant qu'aquò ? Un aigat de sang ? Me sembla, mèstre Margamassa que cachatz un
brave pauc.
LA DEFENSA
A Limós se fa pas res a mitat. Un aigat, vos disi, coma Aude.
L’ACUSACION
Pietat ! Un aigat coma raja Aude ? Un escopit dins un veirat. Se parla coma cal a la
Comuna de despalhar les tres ponts que servisson pas a res. Se pòt anar de la vila a
l'Aragon sens se banhar un artelh. Una misèria. E de las pèiras plan carradas se poirà
bastir autra causa.
LA DEFENSA
Coma les Ancians una muralhassa sus la plaça de la Republica que ne'n vendián
totis les calhaus.
L’ACUSACION
Vòlon far pariu ambe las pèiras dels tres ponts e mème las pèiras del cloquièr de
Sant Martin. La pèira ten pas de prètz.
LE JUTGE
Mas son capbords ! E de que serà Limós sens les tres ponts e sens le cloquièr ?
L’ACUSACION
Es la bèla Elena qu'i ba bufèt dins les ausidors, aquela mandrassa. Vos ba disi dins le
secret, ba cal pas repetir, m'an dit que de totas aquelas pèiras se’n anava bastir una famosa
cantina de blanqueta ambe un restaurant dins le tap.
4
�LA DEFENSA
Me sembla aver ausit aquò l'an passat. Una cantina de 40 mètres de naut.
LE JUTGE
N'avèm parlat l'an passat. I tornem pas.
L’ACUSACION
I tornem pas ! I tornem pas ! Tant plan que tot aquò se farà coma la piscina cobèrta
si le jove Delprat vòl plan s'i metre.
LA DEFENSA
Delprat ? E qui es aquel ara ?
L’ACUSACION
Delprat o Dupré es çò mème capbordàs !
LA DEFENSA
Un ase e tu fasètz le parelh, paure conard.
L’ACUSACION
Mossur Picatiol de Bramafam, vos fau plan remarcar que es aquel mistofla qu'a
debutat a me dire causas que sonan pas aicí e que ne vòli reparacion.
LE JUTGE
Avètz plan rason, mèstre Trescolhons de l'Aragon. Mèstre Margamassa vos cal pesar
e tornar pesar subre les platèus de la Justícia las paraulas qu'anatz dire.
L’ACUSACION
Aquela te ba tampa, tròç d'amòrri.
LA DEFENSA
Òc-ben ! Aquesta empega ! Ieu que totas mas paraulas son pesadas coma le pan dels
fornièrs de la vila. Que le pan d'un quilò te pesa tot just sèt cent gramas e encara quand
siás plan servit. Ieu que las mieunas paraulas son pesugas coma le bon pan.
5
�L’ACUSACION
Tiò ! Tas paraulas son talament pesugas que le pichon vent de marin te las pren
coma confetis.
LE JUTGE
E tant plan que le cèrç a bravament bufat aquesta passada. Mèstre Trescolhons de
l'Aragon ne vegèri passar un vòl de paraulas, un fum coma les estornèls. Sabi pas d’ont
venián.
L’ACUSACION
Qualque deputat que deviá charrar dins les cantons.
LA DEFENSA
Es pas la bèla Elena. Ambe son acolit son muts e chuts.
L’ACUSACION
Si es muda de la boca, n'es pas autant del tafanari.
Mossur le jutge, aquel cèrç que bufet a tot arrancat ; teules, antenas de television, arbres.
Tot çò que fosquèt escampilhat, pel campèstre, aquel cèrç falsièr veniá d'aquela
campardina qu'aviá tròp chapat de mongetas al freginat de la plaça e que posquèt pas
s'arrestar de petar. E quunis pets ! Arribèron fins a la mar. Pudissián pas, nani, mas una
fòrça que deu aver le tafanari solide. E aquela petarrada perdurèt al mens una brava
setmana.
LA DEFENSA
Cossí volètz que ma clienta posquèsse petar atal. E ieu som plan brave disi que si es
ela, la planhissi fèrme per la bona rason que deviá aver la pèl del ventre tibada coma le
tambor de Philippe.
L’ACUSACION
Aviá pas qu'a chapar coma una maura.
LE JUTGE
Le freginat èra plan bon. I èri.
LA DEFENSA
6
�E avètz pas brica petat.
LE JUTGE
Aquò si te ba demandan, diràs que ne sabes pas res. Som un òme coma cal, ieu. Me
sabi reténer. Pr'aquò te vau dire que ne daissèri escapar de plan polits.
L’ACUSACION
E avètz pas tot estrissat coma aquela gròssa puta negra. Tanben ongan n'avèm
chapat d'aquel marinàs que depend cossí se virava. Setmanas entièras. Es ela que bufava e
coma diriá la grand poèta Omèra : Vent de grèc...
LE JUTGE
Pluèja al bèc !
L’ACUSACION
Vai te far véser ! Pas cap de pluèja tan pauc que tot es assecat. Aude raja plan mens
que le Coganh. Las truitas badalhan e les calhaus son secs. Una secada que nos ven de la
bèla Elena. Les pets pòrtan pas aiga, mas...
LA DEFENSA
E te planhisses que fasque bèl ? Ieu, m'estimi mai le solelh que la pluèja o la nèu.
L’ACUSACION
La nèu ? A Camurac o a Font Romeu cal que se la fasquen ambe canons qu'assecan
totis les rius de la montanha. E de qué beurem. L'aiga d'Alet serà plan lèu contaminada.
LA DEFENSA
Daissatz les malurs de costat. Mossur Picatiol de Bramafam, aquela bèla Elena nos
fasquèt aver al mes de mai passat las mai polidas fèstas que se posquèsson véser sus las
ribas d'Aude per l'anniversari de la Revolucion Francesa.
LE JUTGE
Ba sabi plan pron. Se’n parlèt a la television e Limós fosquèt le centre de las
conversacions dins le monde... Coma per la musica de la Lira. Tot le monde ne'n parla.
L’ACUSACION
7
�Pr'aquò ba disètz pas que dins aquela fèsta aquela mandrassa aviá capvirat les
fialses e les tres quarts de la populacion posquèt pas res ausir. Quun damatge ! Que le Joan
Ribas i aviá susat mai d'una nuèit coma un prètzfaitièr. E dins aquò les Francas1 de
Ninauta venguèron ambe un tropelat de buòus e de vacas e un trentenat de cavals. Era
polit a fèt si aquela mandrassa les aviá pas fissat coma les forselons a las pèrnas.
Passèron coma un laucet dins una bruma.
LA DEFENSA
Pòts pas dire contra que le fòc d'artifici pagat per la Comuna fosquèt le pus bèl
desempuèi trenta ans.
L’ACUSACION
E que fosquèron plan obligats de cavar un canelet per far passar les kayaks.
LE JUTGE
Me daissèri dire que fosquèt mai polit que le de Carcassona.
LA DEFENSA
Tant plan coma les lotòs dins les cafès. Totas las quinas fosquèron ganhantas e
bèlas.
L’ACUSACION
E gaitatz-le l'amòrri ! Avètz vist una quina perdenta ?
LE JUTGE
Arrestatz. Siam pas aquí per far le jutjament de las quinas.
L’ACUSACION
E aquí nos i cal venir pr'aquò. Mossur Picatiol de Bramafam, quand le primièr
ministre, le President del Conselh venguèt a Limós per nos rendre una visita plan aimabla
se trapèt pas una taula dins Limós per le far dinnar. Se’n anèt a Cepia. A Cepia, vos disi, e
aquí chapèron en petit comitat : un trentenat.
LA DEFENSA
1 « La Fédération nationale des Francas est un mouvement d'éducation populaire créé en 1944 (FFC, Mouvement des
Francs et Franches Camarades)1 par des militants provenant des Éclaireuses éclaireurs de France, des Ceméa et des
Auberges de Jeunesse. » (sources : http://www.francas.asso.fr/ ; https://fr.wikipedia.org/wiki/F%C3%A9d
%C3%A9ration_nationale_des_Francas)
8
�Voliás pas que t'invitèsson a tu, pal mal vestit ?
L’ACUSACION
Solament le Delprat auriá poscut i préner la siuna femna. La bèla Elena i la fasquèt
desbrembar aquí a la blanqueta ambe un fum de monde.
LA DEFENSA
Èra un dinnar d'afars, i valiá mai préner sa secretària la Gisèla que la pauròta se’n
seriá plan passada .
LE JUTGE
I som pas brica, es la Gisèla o la bèla Elena ?
L’ACUSACION
I las podètz metre totas doás dins la mèma saca. Es plan vertat qu'ambe fetge d'auca
coma un pam de man, un rostit coma d'aiga, un formatge que pudissiá e la blanqueta
deguèt se’n dire entre dos mossecs que faràn plan de ben a la vila de Limós per la bona
rason que le Rocard se desplaça pas sens biscuits.
LA DEFENSA
A çò que m'an dit... Le Rocard prendriá a París coma capmèstre de son cabinet le
director de l'A.S.M. ; se'n partiriá d'aquí a la fin del mes.
LE JUTGE
De qu'es aquò l'A.S.M. ?
L’ACUSACION
Un teule vos es pas tombat sul cap ambe aquela ventòrla ? L'A.S.M. es Limós ; si i a
pas mai d'A.S.M. i a pas mai de Limós ; per tot dire es l'espital dels fats.
LE JUTGE
Vos remercegi plan de me b'aver dit. Cresiá que voliá dire Associacion Sens Malícia
o Associacion Sens Mascles.
L’ACUSACION
Viètdase que non. Que mascles i n'i a ! E dels bons.
9
�LE JUTGE
Venètz pas de dire qu'es de la fauta de la Bèla Elena ?
LA DEFENSA
Avètz pas encara comprés que vos cal pas creire la mai pichona paraula de tot çò que
vos ditz ? Es un mentur coma un arrancaire de dents.
L’ACUSACION
Mentur ieu ? D'espina negra. Mentur ieu quand disi que le rugbi ongan a fait una
maissanta sason ? Mentur ieu quand disi qu'un dimenge i agèt sus la plaça un accident
d'auto a tot petar que tot flambava e que la polícia e les conductors èran tibats coma còrdas
de violons e coflats coma bodegas ? Mentur ieu, quand disi que la musica municipala e la
Lyra menats per André Cuxac e Charles Bac son les pus fòrts de tot le Miègjorn ? Mentur
ieu, quand disi que la Bèla Elena vòl far de Limós un país desèrt ont demorarà que la
Beluga ? Mentur ieu ?
LA DEFENSA
Un país desèrt ambe una recòlta de blanqueta a far badar que pren totis les prèmis
al Salon de l'Agricultura ambe les vins de Robert de Piussa. Paure capbordàs, repàpias
complètament coma l'ase de Berge. La bèla Elena nos aportèt la fortuna. Per pròva, totas
las carrièras de Limós seràn pavadas coma le carrieron que passa darrièr la jos-prefectura
ambe rajòlas de totas las colors. E mai que se son enganats : an fotut una crotz de Malta en
lòc de la crotz del Lengadòc. Se poirà lèu manjar pel sòl.
L’ACUSACION
Mossur Picatiol de Bramafam, vòli pas mai dire res sus aquela gomarra de m'as
colhonat quand t'ai vist e de son acolit. Tant que demoraràn a pr'aquí e que rondinejaràn a
l’entorn de Limós, totis les malurs desempuèi la picòta fins a l’aigat d'Aude, totis les malurs
plouràn sus nòstra tant polideta vila. Vos les cal forabandir o les cremar.
LA DEFENSA
E quuna rason balharàs per les condemnar ?
L’ACUSACION
Amòrri, una rason plan simpla. Es la fin del carnaval.
LE JUTGE
10
�Mèstre Trescolhons de l'Aragon aquí reconeissi la valor de la vòstra argumentacion.
Som plan tocat per totis les malurs qu'a fait tombar sus la vila. Vòli plan n'acceptar las
rasons de la defensa. Mas i a qu'un mot que b'empòrta tot : es la fin del carnaval. Que la
bèla Elena e le siu acolit mal fargat siaguen passats coma se deu pel fòc.
Borrèu fòc aquí e l'aiga luènh
E es pas un peis d'abril.
Limós le 1èr d’abril de 1990
11
�
Document
Tout document ayant servi à la production d'un contenu (images d'expositions virtuelles etc.) et non destiné à la publication en tant qu'item sur Occitanica
Variante Idiomatique
Languedocien
Région Administrative
Languedoc-Roussillon
Graphie
Graphie classique / Grafia classica
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Jutjament de la Bèla Elena / Beluga de Limós ; CIRDOC pour l'édition numérique
Alternative Title
An alternative name for the resource. The distinction between titles and alternative titles is application-specific.
Carnaval de Limoux 1990 : jugement de la Belle Hélène
Carnaval de Limós de 1990 : jutjament de la Bèla Elena
Subject
The topic of the resource
Carnavals -- Limoux (Aude)
Limoux (Aude) -- Moeurs et coutumes
Beluga de Limós
Creator
An entity primarily responsible for making the resource
Beluga de Limós
Publisher
An entity responsible for making the resource available
CIRDÒC-Mediatèca occitana
Date
A point or period of time associated with an event in the lifecycle of the resource
1990
Date Issued
Date of formal issuance (e.g., publication) of the resource.
2018-11-20 P.A.
Contributor
An entity responsible for making contributions to the resource
Centre interrégional de développement de l'occitan (Béziers, Hérault). Éditeur scientifique
Vernet, Florian (1941-....). Correcteur sur épreuves
Rights
Information about rights held in and over the resource
Beluga de Limós
License
A legal document giving official permission to do something with the resource.
Creative commons = BY - NC - ND
Is Part Of
A related resource in which the described resource is physically or logically included.
<a href="/items/show/19989" target="_blank" rel="noopener">Totes los jutjaments del Carnaval de Limós</a>
Format
The file format, physical medium, or dimensions of the resource
application/pdf
1 vol. (12 p.)
Language
A language of the resource
oci
Type
The nature or genre of the resource
Text
texte électronique
Identifier
An unambiguous reference to the resource within a given context
http://www.occitanica.eu/items/show/20074
Coverage
The spatial or temporal topic of the resource, the spatial applicability of the resource, or the jurisdiction under which the resource is relevant
Limoux (Aude)
Spatial Coverage
Spatial characteristics of the resource.
point(43.0538068,2.2176533)
Temporal Coverage
Temporal characteristics of the resource.
19..
Description
An account of the resource
<div style="text-align: justify;">Tous les ans, après presque trois mois de festivités toutes les fins de semaines, le carnaval de Limoux prend fin avec comme apogée la nuit de la Blanquette. Ce dimanche-là à minuit carnaval, qui a siégé toutes ces semaines sur la place de la République, est jugé.<br /><br /></div>
<div style="text-align: justify;">Ces jugements permettent de régler en place publique tous les problèmes de la société limouxine de l’année écoulée. Parfois, il est compliqué de comprendre et d’expliquer les allusions, les noms de villages ou de personnes, car ils font références à des lieux, des personnages ou des événements locaux. Mais ces jugements permettent aussi de faire un récapitulatif des événements internationaux et nationaux majeurs de l’année.<br /><br />Carnaval est invariablement accusé de tous les maux, quel qu’en soit le niveau, local, national ou international, jugé coupable et exécuté.<br /><br />
<div>En 1990 c'est la Bèla Elena qui passe devant le Tribunal. Les principaux thèmes abordés dans son jugement sont l'élection de Jean-Paul Dupré au poste de maire de Limoux, l'intervention policière qu'a subi le président du comité de carnaval, Vincent Pérez, la sécheresse, la venue du Premier Ministre, Michel Rocard, la mauvaise saison de l'équipe de rugby, les problèmes survenus lors de la célébration du bicentenaire de la Révolution Française, l'accident de voiture sur la place de la République etc.</div>
<div>Mais la Bèla Elena est aussi accusée de causer ce grand vent du Nord (cers) qui a soufflé pendant longtemps et très fort. En effet, il serait dû à ses flatulences car elle aurait mangé des haricots lingots.</div>
</div>
<div style="text-align: justify;">Cada an, aprèp gaireben tres meses de festivitats cada fin de setmana, lo carnaval de Limós s'acaba amb coma apogèu la nuèch de la Blanqueta. Aquel dimenge a mièjanuèch, carnaval, que demorèt totas aquelas setmanas sus la plaça de la Republica, es jutjat.<br /><br />Aquestes jutjaments permeton de reglar en plaça publica totes los problèmas de la societat limosenca de l'annada passada. Qualques còps, es complicat de comprene e d'explicar las allusions, los noms de vilatges o de personas, per de que fan referéncia a de luòcs, de personatges o d'eveniments locals. Mas aquestes jutjaments permeton tanben de faire un recapitulatiu dels eveniments internacionals e nacionals màgers de l'annada.<br /><br />Carnaval es invariablament acusat de totes los mals, quin que ne siá lo nivèl, local, nacional o internacional, jutjat colpable e executat.<br /><br />
<div>En 1990 es la Bèla Elena que passa davant lo Tribunal. Los principals tèmas abordats dins son jutjament son l'eleccion de Jean-Paul Dupré al pòste de conse de Limós, l'intervencion policièra que sofriguèt lo president del comitat de carnaval, Vincent Pérez, la secada, la venguda del Primièr Ministre, Michel Rocard, la marrida sason de l'equipa de rugbi, los problèmas que i aguèt al moment de la celebracion del bicentenari de la Revolucion Francesa, l'accident de veitura sus la plaça de la Republica etc.</div>
<div>Mas la Bèla Elena es tanben acusada de causar aqueste grand vent del Nòrd (cèrç) que bufèt pendent longtemps e plan fòrt. En efècte, seriá degut a sas flatuléncias per de que auriá manjat de mongetas.</div>
</div>
Relation
A related resource
Vignette : http://www.occitanica.eu/files/original/4b39ef941353a4089ba82401df38c795.JPG
Source
A related resource from which the described resource is derived
Mediatèca occitana, CIRDOC-Béziers, BI 1
Occitanica
Jeu de métadonnées internes a Occitanica
Type de Document
Le type dans la typologie Occitanica
Texte electronique
Portail
Le portail dans la typologie Occitanica
Mediatèca
Sous-Menu
Le sous-menu dans la typologie Occitanica
Bibliotèca
Catégorie
La catégorie dans la typologie Occitanica
Documents
Contributeur
Le contributeur à Occitanica
CIRDOC - Institut occitan de cultura
Jutjament de carnaval = Jugement de carnaval