Explorar los documents (4 total)

2015-03-02_C-ALRANQ_stblasi_Page_01.jpg
« Sant Blasi » à Pézenas / Claude Alranq
Alranq, Claude
Aquel article scientific foguèt escrich en 2015 per Claude Alranq, actor, autor, meteire en scèna e contaire. Originari de Pesenàs, contribuís a la recèrca sul patrimòni cultural immaterial especialament dins lo domeni de l’espectacle viu.

Dins aquel article Claudi Alranq partís sus las traças del culte de sant Blasi a Pesenàs e estúdia son ligam amb carnaval.

Extrach (traduch del francés) :

Blasi, sant patron de la vila de Pesenàs, visquèt de 280 a 316. Foguèt evesque de Sebaste, venguda a l’ora d’ara la vila turca de Sivas. Visquèt pas jamai fòra de son país, Armenia (en Asia Menora). Son culte n’es pas mens celèbre als quatre cantons de la crestianitat.
En França, unas 600 glèisas e capèlas pòrtan son nom (700 en Itàlia). Son prestigi ten sonque a son sacerdòci o, tanben, a la data de son martiri : un 3 de febrièr, un jorn que compta dins las tradicions que precedisson lo crestianisme ?

L’exemple de Pesenàs pòt contribuir a esclairar aquel mistèri. Aquel mistèri, a Pesenàs, es el meteis un doble mistèri :

  • la causida d’una ciutat que causís de se metre jos sa proteccion ?
  • la fortuna d’aquel culte dins l’istòria locala ?
Per tal de penetrar lo mistèri d’aquel culte a Pesenàs, procedirem per una parabòla : aquela del pòrta-empèut, de l’empeuton, de l’empeutat-soudat. Benlèu ne sauprem un pauc mai sus l’empeutaire e sus l’empèut que coneis a l’ora d’ara, en país picenés, una embelida urosa.

Claudi Alranq

Somari (traduch del francés) :

A - Lo pòrta-empèut

I - La lenta resurreccion de la Gàllia meridionala

1 - Lo pòblament
2 - Lo rambalh e la violéncia istorics
3 - La crisi espirituala e culturala

II - L’afogament popular a l’entorn de la primièra luna de febrièr

1 - L’enjòc festiu
2 - Las fèstas paganas

III - Entre natura, art e religion

1 - Lo legat galloroman
2 - Lo desdoblament medieval

B - L’empeuton

I - Un país de « plus hault sens »

II - La vida de Blasi

III - Un culte popular

IV - D’amalgamas curiosas o reveladoiras

C - La soudadura pòrta-empèut e empeuton

I - La cristianizacion e las resisténcias localas

1 - L’esitacion de la glèisa
2 - Lo consensus dels sants

II - L’ocurréncia de St Blasi e de Pesenàs

1 - Perqué Pesenàs podiá causir St Blasi ?
2 - Perqué St Blasi podiá causir Pesenàs ?

D - Los enfants de l’empeutaire

I - Las campanas poguèsson parlar

II - Sus las traças del culte

III - Una vertadièra discòrdia

IV - Lo fals divòrci
sant_blasi.jpg
Fête de la Sant Blasi à Pézenas / Mathias Leclerc
Leclerc, Mathias
Aqueste filme de 8 minutas foguèt realizat per Mathias Leclerc (Gignac : Altaïr Prod) a l'escasença del Carivari de la Sant Blasi menat pel Teatre de las Originas lo 4 de febrièr 2011 dins la vila vièlha de Pesenàs.

Las Temporadas de Pesenàs

La Vila de Pesenàs es venguda un dels luòcs màgers del patrimòni cultural immaterial d'Occitània amb l'inscripcion per l'UNESCO del sieu « animal totemic », « Lo Polin », sus la « Tièra representativa del patrimòni cultural immaterial » al títol dels « Gigants e dracs processionals de Belgica e de França », mas tanben amb sas Temporadas que tornan actualizar las fèstas calendàrias (la Sant Blasi e lo Carnaval a la prima, la Sant Joan d'estiu al solstici, Martor o la fèstas dels mòrts a l'apròcha de l'ivèrn). Menadas fins a 2014 pel Teatre de las Originas, aquestes moments fòrts de cultura immateriala, plaçats jol doble signe de las tradicions imemorialas e dels rituals festius contemporanèus, son ara menats pel Collectiu Temporadas de Pézenas.

La Sant Blasi de Pesenàs ritualiza lo reviscòl de la prima e dobrís lo periòde carnavalesc : « Lo pòple partís desrevelhar los salvatges car es temps de festejar lo reviscòl de la natura... Mas dins quals embassaments de la Tèrra se tròban ? Eles sols pòdon invocar sant Blasi, sant de las bèstias e del buf que, montat a vira-cuol sus son ase, temptarà de recuperar las claus per obrir las pòrtas de la villa al Carnaval. Aquestas claus, son los Capitols que las detenon, los bailejaires dels barris que non vòlon pas veire lo Carnaval davalar per carrièras. Es quand lo pòple aurà reprès prossession de la Ciutat que la Carnavalina poirà envasir e far gisclar aquel buf que fa dreçar lo pel, lo rire e la derision als estatjants a l'apròcha del Carnaval ! » (Argumentari de la Sant Blasi de Pesenàs, Collectiu Temporadas, 2015)

Presentacion de la companhiá

Lo collectiu que constituirà lo Teatre de las Originas nasquèt en 2003, suls bancs de la licéncia professionala « Actors Sud » e regropa de comedians, a l'encòp cercaires e scenografes prepausant d'espectacles de carrièra transdiciplinaris e interactius. Lo collectiu posa dins lo patrimòni cultural immaterial local la matèira d'una creacion novèla que fa resonar luòc, istòria, tradicions e estatjants dins una entrepresa tant artistica coma culturala e sociala.
Sant-blasi2.jpg
Tradition Languedocienne : la Saint Blaise de Pézenas / Olivier Barbel
Barbel, Olivier
Lo filme seguís la procession de Sant Blasi per carrièras dins Pesenàs lo 3 de febrièr de 2007, pendent carnaval.

A Pesenàs en Lengadòc, 40 jorns aprèp Nadal e 40 jorns abans Pascas, lo ritual de Sant Blasi marca la fin de l'ivèrn, festeja lo retorn de la prima e dona lo còp de partença a las fèstas de Carnaval.
Sant_blasi_1.jpg
La Sant-Blasi : Pesenas, carnaval 2009 / Théâtre des Origines avec Ocdiovisuel
Théâtre des origines
Reportatge vidèo realizat per Ocdiovisuel (Serinhan) sul carivari de la Sant Blasi qu'inaugura lo periòde carnavalenc a Pesenàs.
La fèsta de la Sant Blasi s'inscriu dins las « Temporadas » de Pesenàs, reactivacions artisticas de las fèstas ritualas ligadas als cicles calendaris (Sant Blasi e Carnaval a la prima, Sant Joan d'estiu, Martror a la Totsants, etc.) dins l'encastre d'un projècte de recèrca e transmission del patrimòni cultural immaterial regional.

Las Temporadas foguèron portada pel Théâtre des Origines fins a 2014, puèi pel Collectiu Temporadas.

Al moment del carivari de 2009, Claude Alranq teniá lo ròtle de Sant Blasi, lo sant patron de Pesenàs.